Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Afet Eğitim ve Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde görevli iş sağlığı ve güvenliği uzmanı Prof. Dr. Afşin Ahmet Kaya, yangın yönetmeliğine göre bir binanın afete ve yangına karşı dirençli olması için yapısal anlamda bazı yeterliliklerinin olması gerektiğini söyledi.
Kaya, AA muhabirine, binaların yangına karşı hazırlıklı olması için ilk olarak yangın önleme sisteminin olması gerektiğini belirtti.
Yangını önleyecek yağmurlama sisteminin olması gerektiğini vurgulayan Kaya, “Dedektörler olmalı. Dedektörler hem duman hem ısı algılama sistemidir ve binanın içindekileri yaklaşık 50-60 desibellik sesle uyararak hızlı ve etkin şekilde olaydan haberdar olmalarını, sistemin çalışmasını sonrasında da binanın tahliyesini kolaylaştıran en önemli sistemdir.” dedi.
Yangın yönetmeliğine göre otellerde misafirlerin odalarının yanma geciktirme özelliği bulunan boyayla boyanması gerektiğini anlatan Kaya, “Koridora açılan kapıların 30 ila 60 dakika yanmama özelliği olması, binanın içinde mekanik havalandırma sisteminin bulunması gerekiyor. 20’den fazla yatak var ve yapı 21,5 metreden yüksekse, her katta birbirinden bağımsız iki kaçış noktası veya yangın merdiveninin olmasını lazım. İşitme engelliler için görüntülü, görme engelliler için sesli uyarıcılar olmalı.” diye konuştu.
Kaya, otel ve yurt gibi konaklama mekanlarındaki personelin yangın durumunda vatandaşların tahliyesini sağlamaya yardımcı olacak gruplar oluşturması ve ekipler gelmeden durumu kontrol altına almaya çalışması gerektiğine dikkati çekti.
Yangın durumunda İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca acil eylem planının uygulanmasının hayati önem taşıdığına vurgu yapan Kaya, “Bütün yeterlilikleri bir araya getirdiğimizde diyebiliyoruz ki bir binada yangın da dahil olmak üzere birçok acil durum, afete dönüştürülmeden, sonuçlarına doğrudan dokunularak yönetilebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
“Sistemleri yapmak yetmiyor, çalışır vaziyette bulundurmak gerekir”
Samsun Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı Önlem ve Müdahale Şube Müdürü Rıza Zengin ise itfaiye ekiplerinin yangınlarda gerekli önlemlerin alınması konusunda çalışma yaptığını söyledi.
Her yıl 3-4 bin civarında proje aşamasında bina ve iş yeri için rapor düzenleyip yönetmeliğe uygun olup olmadığını denetlediklerini aktaran Zengin, yangın algılama cihazlarının çalışır vaziyette bulundurulması için montajı yapan firmalar tarafından periyodik kontrolün yapılması gerektiğini belirtti.
Kontrolle ilgili bütün sorumluluğun işletme sahibine ait olduğunu vurgulayan Zengin, şunları kaydetti:
“Bu sistemleri yapmak yetmiyor, çalışır vaziyette tutmak, sürekli kontrolünü yapmak, belli zamanlarda tatbikatlar yaparak sistemlerin çalışır durumda olmasını sağlamak gerekiyor. Aksi takdirde bir gün gerektiğinde faal olmayabilir. Söndürme ve tahliye sistemlerinin çalışır vaziyette tutulmasını sağlama sorumluluğu işletme sahipleri, bina yöneticileri, site yöneticileri veya mal sahiplerinindir. Dolayısıyla vatandaşımız önce bulundukları binalarda algılamanın var olup olmadığını kontrol etmeli. Müstakil yaşıyorsalar pilli dedektörü, sitede yaşıyorsalar veya bir iş yerinde çalışıyorsalar da uzaktan kontrol edilebilir algılama sistemlerini mutlaka tesis etmeleri gerekiyor.”
Pilli dedektörün ortalama 6 ayda bir kontrol edilmesi gerektiğini belirten Zengin, dedektörlerin montaj sırasında kapaklarının çıkarılmamasının da yanlış olduğunu dile getirdi.
Yangında güvenli bölgeye ulaşabilmesi için aydınlatma ve çıkışı gösteren tabelaların bulunmasının önemli olduğunu kaydeden Zengin, “Yangının varlığını haber almazsanız harekete başlayamazsınız. Dolayısıyla harekete başlamak için önce ihbar almanız lazım. Bunun da yolu algılama sistemlerinden geçiyor.” ifadesini kullandı.
“Vatandaşlar gidecekleri mekanların tahliye planlarını öğrenmeli”
Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD) Samsun İl Müdürlüğü Arama Kurtarma Birliği Müdürü Serdar Türker de her türlü afet gibi yangınlarda da vatandaşların alacağı eğitimlerin hayat kurtarıcı nitelik taşıdığını vurguladı.
Vatandaşların büyüyen yangınlarda tahliye prosedürlerini uygulamaları gerektiğini anlatan Türker, “Yoğun duman altında kalırlarsa tahliye organizasyonunu yerde emekleyerek ya da sürünerek gerçekleştirmeliler. Islak bir bezle ağızlarını ve burunlarını kapatacak şekilde ilerlemeleri daha doğru bir davranış olacaktır.” dedi.
Kurumların ve işletmelerin de üzerine düşen sorumluluklar olduğunu ifade eden Türker, yönetmelikler gereği her kurumun koruma, kurtarma, ilk yardım ve söndürme servisleri kurması gerektiğini kaydetti.
Türker, “Bu dört ana servisin görevleri var. Onlar da yangının başladığı ilk andan itibaren söndürme, kurtarma, ilk yardım ve koruma faaliyetlerini bizzat yürütmek zorunda olan işletmenin sorumlu müdürleri ya da alt kademeye doğru ilerleyen personelidir.” diye konuştu.
Türker, vatandaşların gidecekleri mekanların tahliye planlarını öğrenmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
